Zazdrość. W dziejach ludzkości zazdrość była jednym z najskuteczniejszych środków służących generowaniu problemów. Doświadczana jest nie tylko w relacjach partnerskich, ale także rodzinnych czy społecznych.
Zazdrość w rodzinie pojawia się np. między rodzeństwem rywalizującym o zainteresowanie i przychylność rodziców, czasem występuje także w przypadku niezdrowej relacji syna z matką, gdy ta zazdrości jego partnerce czasu, uwagi i bliskości z nim. Zazdrość może przybierać różne formy i stopnie nasilenia. Obsesja zazdrości to poważne zaburzenie psychiczne, które może zrujnować życie nie tylko osoby zazdrosnej. Król Salomon napisał: „Okrutna jest zapalczywość i niepohamowany jest gniew; lecz kto się ostoi przed zazdrością?” (Przyp. 27,4) Czym jest zazdrość? Można zdefiniować ją na kilka sposobów. Najogólniej mówiąc, jest to uczucie przykrości bądź frustracji spowodowane brakiem czegoś ważnego (np. sukcesu w pracy, pieniędzy, zdrowia), co posiada inna osoba.
Choć zazdrość jest uczuciem, które każdy w jakimś stopniu doświadcza, warto mieć na uwadze jak bardzo może być wyniszczająca. Niepokojące mogą być takie oznaki jak:
• chroniczna zazdrość, która nie traci na intensywności wraz z upływem czasu,
• obsesyjne myślenie o osobie, o którą jest się zazdrosną, nadmierne zabieganie o jej czas i uwagę, niskie poczucie własnej wartości,
• silne uczucie frustracji i złości, co powoduje dyskomfort i utrudnia codzienne funkcjonowanie,
• zachowania agresywne względem osoby o którą jest się zazdrosną, bądź autoagresja (np. samookaleczenia),
• poczucie smutku i bezsilności.
Jakie mogą być przyczyny, że ulegamy tak szybko uczuciu zazdrości?
Otóż mogą być one różne, często jednak świadczą o tym, że możemy mieć problem z akceptacją samych siebie. Psychologowie wymieniają kilka powodów:
- niskie poczucie własnej wartości,
- lęk przed odrzuceniem,
- trudne doświadczenia z dzieciństwa, m.in.: krytyka ze strony rodziców, zaniedbanie emocjonalne, nadmierna kontrola rodzicielska,
- trudna sytuacja życiowa, np. ciężka choroba, problemy finansowe,
- porównania społeczne, np. z osobami z pracy, negatywna ocena własnego życia,
- przekonanie, że relacje między ludźmi opierają się na rywalizacji.
Jak zazdrość może niszczyć nasze zdrowie?
Zazdrość działa na emocje. Emocje, wskutek automatycznej reakcji systemu nerwowego, wpływają na funkcjonowanie organizmu. Człowiek zazdrosny traci intelektualną kontrolę nad emocjami, wskutek czego może odczuwać złe samopoczucie.
W jednej z klasycznych książek medycznych dr Edward Weiss opisuje przypadek młodej kobiety, która narzekała na chroniczne bóle głowy. Dr Weiss przeprowadził gruntowne badania i testy laboratoryjne, ale nie znalazł wyjaśnienia przyczyn dolegliwości. Z czasem u pacjentki wystąpiły kolejne objawy, w tym zaburzenia trawienia. Wreszcie jej stan zdrowia pogorszył się na tyle, iż musiała być hospitalizowana. Zniechęcona brakiem postępu w diagnozie zrezygnowała z pomocy dr. Weissa i wezwała starego lekarza rodzinnego, który znał ją od dzieciństwa. W przypadkowej rozmowie lekarz odkrył, że brat tej kobiety ożenił się, a ona żywiła niepohamowaną zazdrość w stosunku do jego żony. Kiedy zrozumiała, że jej fizyczne dolegliwości są spowodowane gwałtowną falą negatywnych emocji, zaczęła walczyć ze swoją zazdrością i w krótkim czasie wyzdrowiała. Jak można pokonać zazdrość? Można poradzić sobie na kilka sposobów. Jednym z nich jest zmiana sposobu myślenia, próba zrozumienia źródła zazdrości, praca nad poczuciem własnej wartości. Nie zawsze jest to możliwe w pojedynkę. Jeśli dana osoba często odczuwa zazdrość, czuje się nią przytłoczona, nie kontroluje swojej złości to warto wówczas udać się do psychologa. Konieczne jest nauczenie się jak radzić sobie z negatywnymi myślami oraz jak je weryfikować. Często konieczna jest konfrontacja z trudnymi sytuacjami z dzieciństwa czy wzorcami rodzinnymi. Warto też, porozmawiać o tym uczuciu z osobą, która nas kocha i zrozumie. A na pewno warto porozmawiać o tym w ciszy z Bogiem.
