O długowiecznych adwentystach. Przeglądając literaturę z kategorii zdrowia, odżywiania i stylu życia, zauważamy, że często wspomina ona o społeczności adwentystów dnia siódmego. Zamieszkały przez nich region Loma Linda w Kalifornii zaliczono nawet do jednej z kilku stref długowieczności.
O adwentystach dnia siódmego mówi się: długowieczni ludzie. A to z racji pewnych zasad, którym hołdują, a które pozwoliły im osiągnąć nie tylko zdumiewający wiek, ale także wyjątkową jakość życia.
Filozofia zdrowia
W latach 60. XIX wieku, gdy medycyna pozostawała wciąż w średniowiecznych schematach, a ludzie nie mieli pojęcia o zarazkach, kształtowała się adwentystyczna filozofia zdrowia. Na sto lat przed sformułowaniem definicji zdrowia przez Światową Organizację Zdrowia uczynili to właśnie adwentyści, zwracając uwagę na całościową, holistyczną koncepcję zdrowia zawartą na kartach Pisma Świętego. Współczesna nauka na początku nowego tysiąclecia uzupełniła definicję zdrowia z 1946 roku, uwzględniając w niej obok wymiaru fizycznego, psychicznego i społecznego wymiar duchowy, tym samym doceniając jego znaczenie w ocenie oddziaływania na zdrowie. Poprzez tę zmianę nauka zbliżyła się do idei zdrowia propagowanej przez adwentystów.
Kuzynka pobożności
Długowieczność adwentystów, zwłaszcza tych żyjących w Kalifornii, przyciąga uwagę. Adwentystom poświęca się miejsce w najważniejszych publikacjach naukowych. Zainteresowani są nimi reporterzy największych stacji telewizyjnych i czasopism. W 2012 roku w Polsce ukazała się książka wydana przez National Geographic, a zatytułowana „Niebieskie strefy”1, opowiadająca o najdłużej żyjących ludziach na świecie. Jej autor Dan Buettner, opisując populację adwentystów, stwierdził, że ich długowieczność należy przypisać życiu religijnemu, bo podczas gdy większość ludzi obiecuje sobie, że będzie więcej się ruszać i zdrowiej jeść, w przypadku adwentystów motywacją, która pozwala przekuć czcze zamiary w sztywne nawyki, jest ich religia. Buettner przytacza w książce przysłowie, które mówi, że czystość jest kuzynką pobożności, zauważając, że u adwentystów kuzynką jest zdrowie.
Świątynia Ducha
Dr Daniel Giang, wiceprezes administracji medycznej amerykańskiego Uniwersytetu Loma Linda, adwentysta, interesuje się historią Kościoła adwentystycznego i uważa ją za fascynującą z punktu widzenia zdrowia. Wnikając w adwentystyczne rozumienie kompleksowej koncepcji człowieka, tłumaczy: „Adwentyści wierzą, że ciało i dusza (psychika) tworzą nierozerwalną jedność. Ciało stanowi świątynię Ducha Świętego, który porozumiewa się z nami właśnie za pośrednictwem ciała. Dlatego wszystko to, co poprzez nasze uczynki niekorzystnie wpływa na zdolność myślenia i nadweręża nasze zdrowie, sprawia, że stajemy się głusi na Słowo Boże. (…) Przestrzegamy zasad zdrowia, bo one rzeczywiście działają. Bóg chce, abyśmy byli zdrowi. My zaś, stosując się do zaleceń wiary, spełniamy Jego wolę”.
Filary zdrowia
Styl życia adwentystów rzutuje na spowolnienie spadku wydajności organizmu. Kościół adwentystyczny od zarania kładł duży nacisk na pewne zachowania zdrowotne. Propagując zdrowe odżywianie, aktywność fizyczną, picie wody, wstrzemięźliwość wobec używek, korzyści płynące z przebywania na słońcu, świeżym powietrzu i obcowania z naturą, zalety odpoczynku i zażyłych relacji międzyludzkich, a na domiar tego poleganie na Bogu, adwentyści stworzyli pewnego rodzaju kulturę długowieczności.
Roślinne menu
Elementem stylu życia, na który adwentyści szczególnie zwracają uwagę, jest właściwa dieta. Zasady diety adwentystów mają swoje źródło w Biblii2, która jest dla nich najważniejszym źródłem wiedzy o Bogu i stanowi nie tylko fundament wiary, ale i stylu życia. Statystycznie połowa amerykańskich adwentystów to wegetarianie i weganie, a reszta stosuje dietę z dodatkiem mięsa, jednak tylko tego, które Pismo Święte dopuszcza do konsumpcji. Amerykańscy adwentyści będący wegetarianami żyją dłużej o 9,5 roku, a adwentystki o 6,1 roku. Wybór rodzaju diety jest osobistą sprawą poszczególnych wyznawców.
Pięć tajemnic
Naukowiec dr Gary Fraser uważa, że styl życia adwentystów badanych podczas projektu finansowanego przez amerykański Narodowy Instytut Zdrowia, znanego jako Adventist Health Study-1 (AHS-1), wcale nie musi być czymś niezwykłym. Twierdzi, że pod wieloma względami adwentyści są dość typowymi Amerykanami. Jest przekonany, że gdyby tylko zaszczepić ich styl życia reszcie społeczeństwa, wówczas wszyscy mogliby odczuwać jego dobroczynne skutki. Dr Gary Fraser i dr Terry Butler wymieniają pięć zachowań, które mogą pomóc zyskać dodatkowe 10 lat życia:
• dzięki przejściu na wegetarianizm można zyskać dwa lata,
• dzięki diecie zawierającej orzechy można zyskać kolejne dwa lata,
• dzięki niepaleniu następne dwa lata,
• dzięki regularnej aktywności fizycznej jeszcze dwa lata,
• dzięki właściwej masie ciała dodatkowe dwa lata.
Pokój serca
Adwentyści posiadają w życiu cel. Nakierowują swe priorytety na miejsce przeznaczenia — są przekonani, że tylko na krótki okres ziemskiego życia pojawiają się na tym świecie. Patrzą ponad śmierć, ku nadziei wieczności. Ta perspektywa pomaga im nie tylko właściwie zarządzać posiadanymi talentami i dobrami, ale staje się źródłem pokoju serca i dobrego samopoczucia. Radośnie wyżywają swą wiarę, uczestnicząc w cotygodniowych nabożeństwach i spotkaniach wspólnotowych. Wyznawanie tych samych wartości i uczestniczenie w tych samych rytuałach łagodzi stres, wzmacnia więzi społeczne i pomaga zachować aktywność. Z badań wynika, że ludzie mający poczucie sensu życia i podtrzymujący silne związki z przyjaciółmi i społecznością są z reguły nie tylko zdrowsi, ale i bogatsi duchowo i fizycznie.
Służba zdrowiu
Tajemnic długowieczności adwentyści nie chcą zatrzymywać tylko dla siebie i chętnie się nimi dzielą. Edukacja jest istotnym elementem działalności Kościoła. Adwentyści prowadzą na świecie ponad osiem tysięcy szkół wszystkich szczebli, w których łącznie uczą się blisko dwa miliony studentów i uczniów: 114 kolegiów i uniwersytetów, 2336 szkół średnich, 5705 szkół podstawowych.
Na edukację Kościół stawia też we własnych placówkach medycznych — prowadzi blisko 200 szpitali i sanatoriów, 440 klinik i przychodni. W ciągu roku placówki te przyjmują średnio 20 milionów pacjentów. Adwentyści, choć stosują pewne naturalne metody leczenia (terapia żywieniowa, ziołolecznictwo, masaż, hydroterapia i inne), wykorzystują w medycynie najnowsze zdobycze techniki. Prowadzą niektóre z głównych amerykańskich szpitali. Najsłynniejsze placówki to Uniwersytet Medyczny Loma Linda w Kalifornii (dokonano w nim pierwszego na świecie przeszczepu serca u niemowlęcia i leczono chorego na raka prezydenta Ronalda Reagana) oraz Szpital Florida w Orlando przyjmujący więcej pacjentów niż jakikolwiek inny szpital w Stanach Zjednoczonych. Warto wspomnieć, że kandydat na prezydenta USA w ostatnich wyborach, adwentystyczny lekarz dr Ben Carson, uznany za jednego z 20 czołowych naukowców w USA, jest pierwszym neurochirurgiem w historii medycyny, który przeprowadził udaną operację rozdzielenia bliźniąt syjamskich zrośniętych głowami (John Hopkins Hospital, 1987).
Adwentystów kojarzy się także z wynalezieniem niektórych produktów spożywczych. Należą do nich między innymi płatki kukurydziane i masło orzechowe opatentowane przez Johna Harveya Kellogga, jednego z najbardziej znanych adwentystycznych lekarzy, żyjącego na przełomie XIX i XX wieku, a także słynna granola i tzw. mięso sojowe, czyli proteina sojowa. Na świecie Kościół adwentystyczny prowadzi 19 fabryk zdrowej żywności, a liczba ich stale rożnie. W Polsce znanym producentem żywności dla wegan i wegetarian jest prywatna firma Primavika prowadzona przez adwentystów.
Agata Radosh
1 Dan Buettner, Niebieskie strefy. 9 lekcji długowieczności od ludzi żyjących najdłużej, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź 2012. 2 Rdz 1,29; Kpł 11.